سفارش تبلیغ
صبا ویژن

آشنایی با سوره ها

سورة الفاتحة

نام اوّلین سوره قرآن است. نامهاى دیگر این سوره حمد، شفاء، امّ الکتاب، فاتحة القرآن، شافیه، وافیه، کافیه، کَنز و سبع مثانى مى باشد.این سوره داراى هفت آیه و در مکّه نازل شده است.((1)) موضوعات و محتواى این سوره به دو بخش تقسیم مى شود.بخشى حمد و ثناى خداست و بخشى، از نیازهاى انسان سخن مى گوید.

قال رسول اللّه لجابر بن عبداللّه: یا جابر الا اعلّمک أفضل سورة أنزلها اللّه فى کتابه؟

فقال جابر: بلى بأبى و أمى یا رسول اللّه علِّمنیها فعلَّمَه "الحمد للّه امّ الکتاب" ثم قال یا جابر ألا أُخبرک عنها؟ قال بلى بأبى و أمّى فأخبَرَنى قال: هى شفاء من کلّ داء الّا السّام یعنى الموت.((2))

"رسول خدا به جابر بین عبداللّه فرمودند: اى جابر آیا نمى خواهى که به تو بهترین سوره اى که خداوند در کتابش نازل کرده است را بیاموزم؟

جابر گفت: آرى یا رسول اللّه پدر و مادرم فداى تو باد بیاموز مرا. پس رسول خدا سوره حمد (أم الکتاب) را به او آموخت سپس فرمود: اى جابر آیا نمى خواهى از آن به تو خبرى بدهم؟ گفت: آرى، خبرى بده مادر و پدرم فداى تو باد.

فرمود: سوره حمد شفایى است براى هر بیمارى جز مرگ"

پاورقى

(1) اهل علم خلاف کردند در این که این سوره مکى است یا مدنى. بعضى گفته اند مدنى و بعضى گفته اند مکّى است. و عده اى نیز گفته اند این سوره هم مکى است و هم مدنى، از عظم شأن او یک بار به مکه فرو آمد و یک بار به مدینه، اما اخبار بیشتر بر آن است که این سوره مکى است.

و یک دلیل بر آن که این سوره مکى است آن است که رسول الله پس از بعثت بیشتر از ده سال در مکه بود و نماز مى گزارد و در خبر است که لاصلاة الّا بفاتحة الکتاب. پس چگونه بدون بودن سوره «الحمد» مى توان چندین سال نماز خواند؟!

(2) تفسیر العیاشى1:20

 

 

سورة البقرة

نام دومین سوره قرآن مى باشد، نام دیگراین سوره "فسطاط القرآن" است. این سوره در مدینه نازل شده و 286آیه دارد و طولانى ترین سوره قرآن مى باشد. و جزؤ سوره هاى سبع طوال مى باشد.موضوعاتى که در این سوره مطرح شده بسیار متنوّع است. برخى موضوعات سوره عبارتند از: توحید و معاد همراه با داستان حضرت ابراهیم و زنده شده مرغ ها، اعجاز قرآن، مباحث مفصّل درباره یهود و منافقان، تاریخ پیامبران بزرگ به ویژه حضرت ابراهیم و موسى و مباحثى در مورد انسان و نیز احکام مختلف اسلامى از جمله نماز، روزه، جهاد در راه خدا، حج و تغییر قبله، ازدواج، احکام تجارت و دین، ربا و قصاص و تحریم قسمتى از گوشتهاى حرام و قمار و شراب و بخشى از احکام وصیّت. نام این سوره از آیه 67 آن گرفته شده است.

فى وصیّة أبى ذر أنّه سأل النّبى أىّ آیة أنزلَها اللّه علیک أعظم؟قال: آیة الکرسى((1))

"در وصیّت ابوذر آمده است که از پیامبر سؤال کرد که بزرگترین آیه اى که خداوند بر شما نازل کرده کدام است؟فرمود:آیة الکرسى((2))"

عن أبى عبداللّه قال: مَن قرأ البقرة و آل عمران جائتا یوم القیامة تظلّانه على رأسه مثل الغمامتین أو مثل العبائین.((3))

"از ابى عبدللّه روایت شده است که فرمود هر کس سوره بقره و آل عمران را بخواند روز قیامت این دو سوره بر او سایه افکنند، مانند دو قطعه ابر یا دو عبا."

پاورقى

(1) معانى الاخبار333

(2) بقره 254

(3) ثواب الاعمال94

 

سورة آل عمران

نام سوّمین سوره قرآن مجید است. عمران نام پدر حضرت مریم، مادر عیسى است و نام این سوره از آیه 33 آن گرفته شده است. پاره اى از موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: ایمان و اسلام، استقامت در راه گسترش اسلام، مبارزه منطقى با یهود و نصارى و مشرکان، نفى عقاید باطل وپاره اى مباحث و درسهاى تربیتى. این سوره در مدینه نازل شده و دویست آیه دارد.

عن على بن أبى طالب قال: إذا أراد أحدکم الحاجة فلیکن فى طلبها یوم الخمیس فإنّ رسول اللّه قال: اللّهم بارک لأمّتى فى بکورها یوم الخمیس، و لیقرأ إذا خرج من منزله آخر آل عمران، إنّا أنزلناه فى لیلة القدر، و أمّ الکتاب، فإنّ فیهنّ قضاء حوائج الدّنیا و الآخرة.((1))

از على بن ابیطالب نقل شده است که فرمود: هر گاه کسى از شما خواسته اى دارد پس در روز پنجشنبه دنبال آن برود، چرا که رسول خدا فرمود: خداوندا! بر امّت من در اینکه صبح روز پنجشنبه دنبال کارى رود برکت فرست، و هر گاه خواست از خانه خارج شود، بخواند آخر سوره آل عمران و إنّا انزلناه فى لیلة القدر و امّ الکتاب را چراکه در آنها برآورده شدن حوائج دنیا و آخرت است.

پاورقى

(1) الدر المنثور6:377

 

 

 

سورة النساء

به معنى زنان است و نام چهارمین سوره قرآن مجید مى باشد.نام این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده و در این سوره پاره اى از حقوِ مربوط به زنان مطرح گردیده است.بعضى از موضوعات دیگر این سوره عبارتند از دعوت به ایمان و عدالت، کنترل و نگهدارى و بهسازى محیط خانواده، حقوِ و وظایف افراد جامعه در برابر یکدیگر، لزوم اطاعت از رهبرى، قوانین مربوط به ازدواج، قوانین کلّى حفظ اموال عمومى، قانون ارث و بیان سرگذشت پیشینیان و بیان اهمیّت هجرت در راه خدا. این سوره در مدینه نازل شده و 176 آیه دارد.

عن أمیرالمؤمنین قال: من قرأ سورة النساء فى کل جمعة أمن ضغطة القبر.((1))

امیرالمؤمنین فرمود: هر کس در هر جمعه سوره نساء را قرائت کند از فشار قبر در امان باشد.

پاورقى

(1) ثواب الاعمال95 - تفسیر العیاشى1:215

 

 

 

سورة المائدة

"مائدة" به معنى سفره آراسته از غذا مى باشد."مائده" نام پنجمین سوره قرآن مى باشد که از آیه 112 این سوره گرفته شده است. قسمتى از این سوره درباره تقاضاى حواریّون و یاران حضرت عیسى است که از او خواستند سفره اى آراسته از غذا براى آنان از طرف خداوند نازل شود.بعضى از موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: بیان معارف اسلامى موضوع رهبرى بعد از رسول خدا نفى اعتقاد مسیحیت به تثلیث، موضوع وفاى به عهد و عدالت اجتماعى، شهادت به عدل، داستان هابیل و قابیل فرزندان آدم و تحریم قتل نفس و معرفى غذاهاى حلال و حرام و بیان قسمتى از احکام مربوز به وضو و تیمّم. این سوره 120 آیه دارد و در مدینه نازل شده است.

عن أبى جعفر قال: من قرأ سورة المائدة فى کل خمیس لم یلبس إیمانه بظلم و لایشرک أبدا.((1))

از حضرت باقر نقل شده که فرموده: هر کس سوره مائده را در هر پنجشنبه بخواند، ایمانش به ظلم آلوده نگردد و هرگز بر خدا شریک نگیرد.

پاورقى

(1) همان

 

 

 

سورة الأنعام

به معنى چهارپایان مى باشد و نام ششمین سوره قرآن است.نام این سوره از آیه 136 آن گرفته شده است و در این سوره به چهارپایان و احکام مربوط به آنها از نظر حلال و حرام بودن گوشت اشاره گردیده است بعضى موضوعات دیگرى که در این سوره بیان شده عبارتند از: مبارزه با شرک و بت پرستى، دعوت به اصول سه گانه توحید و نبوّت و معاد، و بیان کردار و اعمال و بدعتهاى مشرکان و مبارزه با آن.این سوره در مکّه نازل شده و 165 آیه دارد.

عن أبى بصیر قال: سمعت أبا عبداللّه یقول: إنّ سورة الأنعام نزلت جملة و شیعها سبعون ألف ملک، حین نزلت على رسول الله، فعظّموها و بجّلوها، فإنّ اسم اللّه تبارک و تعالى فیها فى سبعین موضعاً و لو علم النّاس ما فى قرائتها من الفضل ما ترکوها.((1))

از ابى بصیر نقل شده که گفت: شنیدم از اباعبداللّه که مى فرمود: سوره انعام یکدفعه نازل گشت و هفتاد هزار ملک آنرا همراهى مى کرد هنگامیکه بر رسول خدا نازل گشت پس آن را بزرگ داشتند و ارج نهادند چراکه اسم خداوند تبارک و تعالى در هفتاد موضع آن آمده است و اگر مردم مى دانستند که خواندن آن چه فضلى دارد آنرا ترک نمى کردند.

پاورقى

(1) تفسیر العیاشى1:354

 

 

 

سورة الأعراف

"اعراف" نام محلّى میان بهشت و جهنّم و نیز نام هفتمین سوره قرآن است. نام این سوره از آیه 46 آن گرفته شده و پاره اى موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: داستان آفرینش آدم، سرگذشت اقوام نوح و لوط و شعیب، سرگذشت قوم بنى اسرائیل، مبارزه حضرت موسى با فرعون و بیان موضوع مبدأ و معاد. این سوره 206 آیه دارد و در مکّه نازل شده است.

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة الأعراف فى کلّ شهر کان یوم القیامة من الّذین لاخوف علیهم و لا هم یحزنون، فإن قرأها فى کلّ جمعة کان ممّن لایحاسب یوم القیامة. أما إنّ فیها محکماً فلاتدعوا قرائتها فإنّها تشهد یوم القیامة لمن قرأها.((1))

"روایت شده است که امام صادِ فرمود: هر کس سوره اعراف را در هر ماه یکبار بخواند در قیامت جزء کسانى باشد که خداوند فرموده خوفى بر ایشان نیست و اندوهگین نخواهند بود، چنانچه در هر جمعه آنرا یکبار تلاوت کند از آن گروه باشد که حساب برایشان آسان گیرند و همانا یکى از محکمات در این سوره است، پس تلاوت آنرا ترک مکنید چونکه در روز قیامت شهادت دهد براى هر کس که آنرا قرائت کرده است."

پاورقى

(1) ثواب الاعمال 95 و تفسیر العیاشى2:2

 

 

 

سورة الأنفال

به معنى بهره ها و غنائم جنک و ثروتهاى عمومى است.انفال نام هشتمین سوره قرآن مجید مى باشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است.بعضى موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعى، داستان جنگ بدر، واقعه تاریخى شب هجرت رسول خدا از مکّه به مدینه، حکم اسیران جنگى، احکام جهاد، حکم خمس، خرافات مشرکان و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره 75 آیه دارد و در مدینه نازل شده است.

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة الأنفال و سورة براءة فى کلّ شهر لم یدخله نفاِ أبداً و کان من شیعة أمیرالمؤمنین.((1))

امام صادِ فرمود: هر کس سوره انفال و توبه را در هر ماه یکبار تلاوت کند نفاِ در دل او راه نیاید و از شیعیان امیرالمؤنین باشد.

پاورقى

(1) ثواب الاعمال96 و تفسیر العیاشى2:46و 73

 

 

 

سورة التوبة

به معنى بازگشتن از گناه و کار بد، و نام نهمین سوره قرآن مجید است. نام این سوره از آیه 105 آن گرفته شده است. در این سوره داستان متخلّفین از جنگ تبوک آمده است. سوره توبه تنها سوره اى از قرآن است که بدون "بسم اللّه الرّحمن الرّحیم" آغاز مى شود. زیرا اعلان جنگ به مشرکان و برائت از آنان است.پاره اى از موضوعات این سوره عبارتند از: قطع رابطه با مشرکان، جهاد در راه خدا، ستایش مجاهدان راه خدا، لزوم تحصیل علم، و پرهیز از تراکم ثروت، داستان هجرت پیامبر، موضوع ماههاى حرام، گرفتن جزیه از اقلّیتهاى مذهبى، سرنوشت منافقان و موضوع زکات. این سوره در مدینه نازل شده و 219 آیه دارد.

عن النبى أنّ مَن قرأهما (أى الأنفال و التوبة) فأنا شفیعه، و شاهد له یوم القیامة أنّه برىء من النفاِ، و اعطى من الأجر بعدد کل منافق و منافقة فى دار الدّنیا عشر حسنات، محى عنه عشر سیئات و رفع له عشر درجات، و کان العرش و حَمَلَتُه یصلّون علیه أیام حیاته فى الدّنیا.((1))

از پیامبر نقل شده است که: هر کس بخواند سوره هاى انفال و توبه را من شفیع او خواهم بود و روز قیامت شاهد بر او خواهم بود که او از نفاِ مبرّا است و به او عطا مى شود به تعداد هر منافق و منافقه اى در دنیا ده حسنه و محو مى شود از او ده سیّئه و ده مرتبه بالا مى رود و عرش و حاملانش در ایّام حیاتش در دنیا بر او درود مى فرستند.

پاورقى

(1) الدروع الواقیة

 

 

 

سورة یونس

"یونس" نام یکى از پیامبران است. و نام دهمین سوره قرآن مجید است.در قرآن نام یونس چهار بار مذکور است و در سوره صافّات و سوره قلم داستان وى مندرج مى باشد.در سوره انبیاء هم به عنوان "ذو النّون" از او یا شده و همین سوره قرآن به مناسبت آیه نود و هشتم آن به نام یونس نامگذارى شده است.و در خلال دهمین آیه به قصّه یونس اشاره شده است.این سوره در مکّه نازل شده و 109 آیه دارد.

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة یونس فى کل شهرین أو ثلاثة لم یخف علیه أن یکون من الجاهلین و کان یوم القیامة من المقربین.((1))

"روایت شده است که امام صادِ فرمود: هر کس سوره یونس را در هر دو یا سه ماه یکبار قرائت کند بیم آن نیست که مبادا از جاهلین باشد، و در روز قیامت از جمله مقرّبین درگاه الهى خواهد بود."

پاورقى

(1) ثواب الاعمال96 و تفسیر العیاشى2:119

 

 

 

سورة هود

هود نام پیامبرى است که بر قبیله عاد مبعوث گردیده است. هود نام یازدهمین سوره قرآن مجید است که در آن داستان قوم هود به صورت مشروح ذکر شده است.قوم هود در اثر عدم قبول دعوت هود و سر آمدن مهلت الهى، دچار عذاب الهى شدند و از بین رفتند. این سوره مکى است و 123 آیه دارد.

عن أبى جعفر قال: من قرأ سورة هود فى کلّ جمعة بَعَثَه اللّه عزّو جلّ یوم القیامة فى زمرة النبیین علیهم السلام و لم یعرف له خطیئة عملها یوم القیامة.((1))

"امام باقر فرمود: هر کس سوره هود را در هر روز جمعه یکبار بخواند، خداوند بزرگ وى را در قیامت در زمره انبیاء برانگیزد، و در آنروز گناهى براى وى نشناسند که در دنیا مرتکب گشته باشد."

پاورقى

(1) همان-تفسیر العیاشى2:139

 

 

سورة یوسف

پیامبرى است که در قرآن به رسالت او تصریح شده است. دوازدهمین سوره قرآن داستان یوسف را به عنوان "أحسن القصص" از آغاز تا پایان بیان کرده است.سوره یوسف داراى 111 آیه است.چهار آیه آن به صورت مقدمه وهفت آیه آن به صورت خاتمه و نتیجه داستان است و 100 آیه دیگر اختصاص به متن داستان دارد. این سوره در مکّه نازل شده است.((1))

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة یوسف فى کلّ یوم أو فى کلّ لیلة بعثه اللّه یوم القیامة و جماله کجمال یوسف، و لایصیبه فزع یوم القیامة، و کان من خیار عباد اللّه الصالحین.((2))

"امام صادِ فرمود: هر کس سوره یوسف را هر روز یا هر شب یکبار تلاوت کند خداوند متعال وى را در قیامت برانگیزد با زیبائى و جمالى مانند جمال و زیبایى یوسف و بیم و هراس آنروز وى نگیرد، و از جمله بندگان نیک و درست کردار خداوند باشد."

پاورقى

(1) اعلام القرآن669-685

(2) ثواب الاعمال96

 

 

 

سورة الرعد

به معنى صداى ابر و غرّش آن است و نام سیزدهمین سوره قرآن است نام این سوره از آیه سیزدهم آن گرفته شده است. در این سوره به تسبیح کردن رعد که یکى از آیات خداوند است اشاره شده است.در این سوره به تسبیح کردن رعد که یکى از آیات خداوند است اشاره شده است. پاره اى موضوعات دیگر سوره عظمت قرآن، اسرار آفرینش آسمانها، شناخت حقّ و باطل، وفاى به عهد و صله رحم، صبر و استقامت و انفاِ در راه خدا در پنهان و آشکار، اشاره به سرگذشت اقوام یاغى و سرکش، و سجده آسمانیان و زمین ها در برابر عظمت خدا مى باشد. این سوره چهل و سه آیه دارد و در مدینه نازل شده است.

عن أبى عبداللّه قال: من أکثر قراءة سورة الرعد لم یصبه اللّه بصاعقة أبداً و لو کان ناصباً و إن کان مؤمناً أدخله اللّه الجنّة بلاحساب، و شفّع فى جمیع من یعرف من أهل بیته و إخوانه.((1))

از امام صادِ روایت شده است که فرمود: هر کس سوره رعد را بسیار بخواند، خداوند او را در دنیا به صاعقه و برِ زدگى هلاک نکند هر چند از دشمنان اهل بیت باشد (صاعقه آتشى است که از اصطکاک دو ابر پدید آید و ما آنرا برِ گوییم)و چنانچه قارى از شیعیان باشد خداوند او را بدون حساب به بهشت بَرَد و شفاعتش درباره خاندان خودش و برادران مؤمنش پذیرفته گردد.

پاورقى

(1) همان - تفسیر العیاشى2:202

 

 

 

سورة إبراهیم

جدّ حضرت رسول و از پیامبران بنى اسرائیل مى باشد و مورد تصدیق مسلمانان، یهود و نصارى است. نام چهاردهمین سوره قرآن مجید است که به نام حضرت ابراهیم نامگذارى شده و در این سوره علاوه بر بیان داستان حضرت ابراهیم، داستان انبیایى چون نوح و موسى نیز آمده است. سوره ابراهیم 52 آیه دارد و در مکّه نازل شده است.

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة إبراهیم و الحجر فى رکعتین جمیعاً فى کلّ جمعة لم یصبه فقر أبداً و لاجنون و لابلوى((1))

امام صادِ فرمود: هر کس سوره ابراهیم و حجر را در رکعت اوّل و دوّم نماز در هر جمعه یکبار بخواند تنگدستى و نیاز و دیوانگى و بلاهاى دیگر بدو نرسد.((2))

پاورقى

(1) ثواب الاعمال97 - تفسیر العیاشى2:222

(2) ظاهراً سوره ابراهیم را در رکعت اوّل و حجر را در رکعت دوّم باید بخواند.

 

 

 

سورة الحجر

حجر نام قومى است (که بعضى آن را بر قوم ثمود منطبق کرده اند و یا آنان را از بقایاى ثمود به شمار آورده اند.) حجر نام پانزدهمین سوره قرآن مجید است که این نام از آیه 80 این سوره گرفته شده است. در این سوره قصّه اصحاب حجر به صورت مختصر ذکر گشته است. سوره حجر 99 آیه دارد و در مکه نازل شده است.

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة إبراهیم و الحجر فى رکعتین جمیعاً فى کلّ جمعة لم یصبه فقر أبداً و لا جنون و لابلوى((1))

امام صادِ فرمود: هر کس سوره ابراهیم و حجر را در رکعت اوّل و دوّم نماز در هر جمعه یکبار بخواند تنگدستى و نیاز و دیوانگى و بلاهاى دیگر بدو نرسد.((2))

پاورقى

(1) ثواب الاعمال 97 و تفسیر عیاشى 2:222

(2) ظاهراً سوره ابراهیم را در رکعت اوّل و حجر را در رکعت دوم باید بخواند.

 

 

سورة النحل

به معنى زنبور عسل است و نیز نام شانزدهمین سوره قرآن مى باشد.نام این سوره از آیه 68 آن گرفته شده است. موضوعاتى که در این سوره به آنها پرداخته شده عبارتند از: مظاهر طبیعى و آیات الهى چون باران و نور آفتاب، انواع گیاهان و میوه ها و مواد غذایى، حیواناتى که در خدمت انسانها هستند، زنبور عسل، دلایل توحید و معاد، تهدید مشرکان دستور به عدل و احسان، هجرت و جهاد، نهى از فحشاء و ظلم و ستم، نهى از پیمان شکنى و اشاره کوتاه به داستان حضرت ابراهیم، این سوره داراى 128 آیه مى باشد و در مکّه معظّمه نازل شده است.

عن أبى جعفر قال: من قرأ سورة النحل فى کل شهر کفى المغرم فى الدّنیا، و سبعین نوعاً من أنواع البلاء أهونه الجنون و الجذام و البرص، و کان مسکنه فى جنة عدن، و هى وسط الجنان.((1))

"امام باقر فرمود: هر کس سوره نحل را در هر ماه یکبار بخواند از زیان مالى و یا قرض در دنیا ایمن باشد و نیز از هفتاد نوع بلا که سبکترین آنها دیوانگى و جذام و پیسى باشد، و مسکنش در آخرت در بهشت عدن باشد و آن محلى است وسط بهشت."

پاورقى

(1) ثواب الاعمال 97 - مکارم الاخلاِ418

 

 

سورة الإسراء

به معنى سیر دادن در شب مى باشد.(منظور معراج حضرت محمد از مسجد الحرام به مسجد الأقصى و بعد از آن است) و نام هفدهمین سوره قرآن مجید مى باشد.نام این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده است. بعضى از موضوعاتى که در این سوره مطرح شده است عبارتند از: دلائل نبوّت، داستان معراج، تاریخ بنى اسرائیل، و وجود حسب و کتاب در زندگى این جهان، حق شناسى به ویژه در مورد پدر و مادر، تحریم اسراف و تبذیر کردن، موضوع بخل، فرزندکشى در دوران جاهلیّت، نهى از خوردن مال یتیم، نهى از کم فروشى و تکبّر، تأثیر قرآن در درمان هرگونه بیمارى اخلاقى و اجتماعى، بیان اعجاز قرآن. این سوره در مکّه نازل شده و صد و یازده آیه دارد.نام دیگراین سوره بنى اسرائیل است.

عن أبى عبداللّه قال: من قرء سورة بنى إسرائیل فى کل لیلة جمعة لم یمت حتى یدرک القائم فیکون من أصحابه.((1))

امام صادِق فرمود: هر کس سوره بنى اسرائیل را در هر شب جمعه تلاوت کند نمیرد تا زمان قائم آل محمّد صلوات اللّه علیه و علیهم را درک نماید و از یاران او باشد.

پاورقى

(1) ثواب الاعمال 95 و تفسیرالعیاشى2:276

 

سورة الکهف

به معنى غارى که در کوه به وجود آمده است و نام هجدهمین سوره قرآن مى باشد.و نام این سوره از آیه نهم آن گرفته شده است.موضوعاتى که در این سوره آمده است به اختصار عبارتند از: داستان اصحاب کهف، داستان ملاقات حضرت موسى با حضرت خضر، داستان ذوالقرنین و یأجوج و مأجوج. این سوره در مکّه نازل شده و صد و ده آیه دارد.

قال أبو عبداللّه من قرأ سورة الکهف فى کلّ لیلة جمعة کانت کفّارة له لما بین الجمعة إلى الجمعة.((1))

"اباعبداللّه فرمود: هر کس سوره کهف را در هر شب جمعه بخواند براى او سبب آمرزش آنچه که بین این جمعه تا آن جمعه بوده است مى شود."

پاورقى

(1) تهذیب الاحکام

 

سوره مریم

مریم نام مادر حضرت عیسى است که سى و یک مرتبه در قرآن ذکر شده است. مریم نام نوزدهمین سوره قرآن مجید است. مضامین اصلى این سوره داستان حضرت مریم، ولادت حضرت عیسى و داستان حضرت زکریا و یحیى و نیز اشاره اى به داستان حضرت ابراهیم است. این سوره مکّى است و 98 آیه دارد و نام دیگر آن "کهیعص" است که به صورت اختصار "که" مى نامند.

عن أبى عبداللّه قال: من أدمن قراءة سورة مریم، لم یمت حتى یصیب منها ما یُغینُه فى نفسه و ماله و ولده و کان فى الأخرة من أصحاب عیسى بن مریم علیهماالسلام و اعطى فى الأخرة مثل ملک سلیمان بن داود فى الدّنیا.((1))

"امام صادِ فرمود: هر کس بخواندن سوره مریم مداومت کند نمیرد تا اینکه برسد به آنچه او را بى نیاز سازد در جان و مال و فرزندش، نیز در آخرت از یاران عیسى بن مریم باشد، و در آنروز داراى سلطنتى شود چون سلطنت سلیمان در دنیا."

پاورقى

(1) ثواب الاعمال97

سورة طه

طه بیستمین سوره قرآن مجید است، این سوره با حروف مقطّعة "طه" آغاز شده است، به این مناسبت آن را طه مى نامند. قصّه آدم، داستان مشروح موسى از مضامین اصلى این سوره است و این سوره مکّى است و داراى 135 آیه مى باشد.

عن أبى عبداللّه قال: لاتدعوا قراءة سورة طه فإن اللّه یُحبها و یُحبّ مَن قرأها و من أدمن قراءتها أعطاها اللّه یوم القیامة کتابه بیمینه و لم یحاسبه بما عمل فى الإسلام و اعطى فى الأخرة من الأجر حتى یرضى.((1))

"امام صادِ فرمود: تلاوت سوره طه را ترک مکنید، زیرا خداوند آن را دوست مى دارد و هر کس آنرا بخواند را نیز دوست خواهد داشت و هر که مداومت کند به خواند آن، خداوند در روز قیامت نامه عمل او را به دست راستش دهد و از کردار او در اسلام حساب سخت نکشد، و آنقدر به او پاداش عطا فرماید تا خشنود گردد."پ

پاورقى

(1) همان 98

سورة الأنبیاء

به معنى پیامبران است و نام بیست و یکمین سوره قرآن مى باشد و از آنجا که زندگى پیامبران در این سوره بیان شده به این نام نامگذارى گردیده است. موضوعاتى که در این سوره آمده عبارتند از: فرازهایى از زندگى شانزده تن از پیامبران و همچنین اشاره به توحید و پیروزى حق علیه باطل، این سوره در مکّه نازل شده و 112 آیه دارد.

عن أبى عبداللّه قال: من قرأ سورة الأنبیاء حبّاً لها کان ممّن رافق النّبیّین أجمعین فى جنّات النّعیم و کان مهیباً فى أعین الناس حیاة الدّنیا.((1))

"امام صادِ فرمود: هر کس سوره انبیاء را از روى شوِ و میل قراءت کند مانند کسى خواهد بود که خود با همه پیغمبران خدا در بهشت جاوید همنشین و همدم است، و در تمام عمر در نظر مردم با هیبت و شکوه باشد."

پاورقى

(1) همان

سورة الحج

یکى از عبادات بزرگ اسلام و نام بیست و دومین سوره قرآن مى باشد.نام این سوره از آیه 27 آن گرفته شده است.موضوعات سوره: معاد، حیات پس از مرگ، سرگذشت اقوام گذشته از جمله قوم حضرت ابراهیم و لوط، قوم شعیب و قوم موسى، حج و سابقه تاریخى آن از زمان حضرت ابراهیم، قربانى کردن در حج و طواف، نماز و زکات و امر به معروف و نهى از منکر و توکّل به خداوند مى باشد.این سوره در مدینه نازل شده و 78 آیه دارد.

عن أبى عبداللّه قال:من قرأ سورة الحج فى کلّ ثلاثة أیّام لم تخرج سنته حتى یخرج إلى بیت اللّه الحرام و إن مات فى سفره أدخل الجنّة.

قلت: فإن کان مخالفاً؟ قال: یخفف عنه بعض ما هو فیه.((1))

"امام صادِ فرمود: هر کس در هر سه روز یکبار سوره حجّ را تلاوت کند سال بر او نگذرد مگر اینکه زیارت خانه خدا نصیب او گردد و به سوى حجّ رهسپار شود، و چنانچه در این سفر از دنیا برود او را یکسره به بهشت برند.

راوى گوید: عرض کردم اگر این مردم از مخالفان و ناصبى باشد با او چه خواهند کرد؟ امام فرمود در عذابش تخفیف خواهند داد."

پاورقى

(1) همان

سورة المؤمنون

به معنى ایمان آورندگان و نام بیست و سوّمین سوره قرآن مجید است.زیرا در این سوره اوصاف آنان بیان شده است. نام این سوره از آیه اوّل آن گرفته شده است.بعضى از موضوعاتى که در این سوره بیان شده عبارتند از: اوصاف مؤمنان، خداشناسى با بیان نشانه هایى از نظام آفرینش و خلقت انسان و حیوانات و گیاهان، فرازهایى از داستان پیامبران، معاد و حیات پس از مرگ. این سوره در مکّه نازل شده و 118 آیه دارد.

عن أیس عبداللّه قال: من قرأ سورة المؤمنون ختم اللّه له بالسعادة إذا کان ید من قراءتها فى کل جمعة و کان منزله فى الفردوس الأعلى مع النّبیّین و المرسلین.((1))

امام صادِ فرمود: هر کس سوره مؤمنون را قراءت کند خداوند عمرش را با رستگارى و سعادت پایان دهد و چنانچه مداومت بر آن نماید در هر جمعه جایگاهش در فردوس اعلا با انبیاء و فرستادگان حق باشد.((2))

پاورقى

(1) همان

(2) یعنى با آنها همنشین و هم صحبت گردد.

سورة النّور

"نور" به معنى روشنایى پراکنده اى که به دیدن کمک نماید و نام بیست و چهارمین سوره قرآن است و نام این سوره از آیه 35 آن گرفته شده است.این سوره در مکّه نازل شده و 64 آیه دارد.سوره نور را مى توان سوره پاکدامنى و عفّت و مبارزه با آلودگى ها دانست.

عن أبى عبداللّه قال: حصنوا أموالکم و فروجکم بتلاوة سورة النّور، و حصنوا بها نساءکم فإنّ من أدمن قراءتها فى کلّ یوم أو فى لیلة لم یزن أحد من أهل بیته أبداً حتى یموت، فإذا هو مات شیعه إلى قبره سبعون ألف ملک کلّهم یدعون و یستغفرون اللّه له حتى یدخل فى قبره.((1))

"امام صادِ فرمود: مال و ناموس خود را بتلاوت سوره نور در پناه بدارید(یا بقول اهل زمان ما بیمه کنید)، و نیز زنهاى خویش را بدان مستور و محفوظ بدارید، زیرا هر کس بر قرائت این سوره در هر روز یا هر شب مداومت کند هیچ یک از افراد خانواده اش به عمل منافى عفّت هرگز دچار نشود تا از دنیا برود، و چون از دنیا رفت هفتاد هزار فرشته تا کنار قبر او را مشایعت و بدرقه کنند، و همه براى او دعا و طلب آمرزش کنند تا او را میان گور وارد سازند."

پاورقى

(1) ثواب الاعمال 98